Pahayag ng KPML sa Buwan ng Wika

PAHAYAG NG KPML SA BUWAN NG WIKA

Agosto 22, 2022

KILALANIN SI ASEDILLO, BUKOD KAY QUEZON, BILANG BAYANI NG WIKANG PAMBANSA

Mahigit na nakikiisa ang Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML) sa pagdiriwang ng Buwan ng Wika. Ang wikang Filipino ang siyang wika, di lamang sa pambansa, kundi ng karaniwang tao, ng manggagawa, ng maralita. Ang paggamit nito sa talastasan at sa mga pahayagan, tulad ng Taliba ng Maralita, na opisyal na publikasyon ng KPML, ay sanhi upang magkaunawaan at magkaisa tayo tungo sa ating pinapangarap na isang lipunang makatao at maunlad na kasama ang lahat.

Nitong nakaraang Agosto 19, na siyang kaarawan ng Ama ng Wikang Pambansa na si dating Pangulong Manuel Luis Quezon, ay ipinagdiwang din sa iba't ibang panig ng bansa, lalo na sa mga paaralan. Subalit bago pa maging tagapagtanggol at maging Ama ng Wikang Pambansa si Manuel L. Quezon, may isa nang kilalang guro sa kasaysayan ang unang nagtanggol sa sariling wika, at siya si Teodoro Asedillo. Ang kanyang buhay ay isinapelikula at ginampanan ng ating Pambansang Alagad ng Sining na si Fernando Poe Jr.

Ayon sa pananaliksik, labing-isang taon naglingkod bilang guro si Maestro Asedillo sa mababang paaralan ng Longos sa lalawigan ng Laguna, mula taong 1910 hanggang 1921. Bilang guro, itinuro niya ang lahat ng aralin sa maghapong pagpasok sa klase ng mga mag-aaral sa elementarya. Siya’y naangat bilang head teacher ngunit nagpatuloy siyang nagturo sa mga batang nasa ikatlo at ikaapat na baytang. Kilala siya sa kahusayan sa pagtuturo. Isang disiplinaryan, ayaw niya sa mga estudyanteng nagbubulakbol, di nagsisikap matuto, at nagsasayang lang ng oras.

Nang panahong iyong sakop ng Amerika ang bansa, ipinagbawal ang paggamit ng sariling wika sa pagtuturo, at yaong gumagamit nito'y pinarurusahan. Isa sa pinagtuunan ng pansin ng mga Amerikanong kolonisador ay ang Department of Public Instruction (DPI) sa kanilang kampanya ng pasipikasyon (pwersahang pagpayapa) at asimilasyon (sapilitang pagpapalunok sa atin ng sarili nilang kultura). Sa pamamagitan ng Philippine Commission Act No. 74 (Enero 1901), iniatas ni Gobernador-Heneral Elwell Otis ang mga sumusunod na polisiya: (1) sentralisadong sistema ng batayang edukasyon; (2) paggamit sa Ingles bilang wikang panturo at komunikasyon; at (3) pagtatatag ng isang kolehiyong normal para sa maramihang pagsasanay ng magiging mga guro.

Ang mga pangyayari at kalagayang ito ang nagtulak sa unang paghihimagsik ni Asedillo. Pinili niyang gamitin ang wikang Pilipino sa halip na wikang Ingles. Iminulat niya ang mga mag-aaral sa kagitingan at aral ng mga bayaning Pilipino, habang tinuruan din niya ang mga mag-aaral ng awiting makabayan. Hindi rin niya ginamit ang mga aklat na sinulat ng mga dayuhang awtor. Dahil dito, siya’y kinasuhan ng insubordinasyon o pagsuway sa kautusan ng kagawaran noong 1923. Ipinagtanggol niya ang sarili at ikinatwirang hindi dapat ipilit sa mga batang Pilipino ang kulturang banyaga sa kanilang karanasan at pang-unawa. Ngunit siya’y natalo at natanggal sa pagtuturo. Ang pamilyang Asedillo ay naghirap ng husto.

Anong saklap na pangyayari! Nang dahil sa pagtatanggol sa sariling wika na dapat gamitin sa pagtuturo, siya pa ang natanggal. Hanggang sa si Asedillo'y mawala sa pagkaguro at naghanap ng ibang trabaho, bilang sakada, bilang pulis, hanggang maging manghihimagsik. 

Sa ganitong punto, kami sa KPML ay nakikiisa sa panawagang dapat kilalaning bayani ng sariling wika si Teodoro Asedillo. Na sana'y may maipasang panukalang batas sa Kongreso at Senado, hanggang maging batas ang pagkilala kay Asedillo bilang tagapagtanggol at Bayani ng Wikang Pambansa.

Pinaghalawan ng datos:

Mula sa https://www.facebook.com/IRESManila/photos/a.498880233873326/519106188517397/?type=3

https://teodoroasedillo.blogspot.com/2016/04/si-teodoro-asedillo-bilang-bayani-ng.html?view=classic